Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2011

Περιήγηση στα άστρα

Γράφει ο Κώστας Mερκουράκης

O «Μικρός πρίγκιπας» του Γάλλου συγγραφέα Αντουάν Ντε Σαίντ – Εξυπερύ, ζούσε σε ένα αστέρι. Είχε τη δυνατότητα να ταξιδεύει κατά βούληση και χωρίς περιορισμούς μέσα στον αστερισμό και να επισκέπτεται όποιο μικρό ή μεγάλο πλανήτη ήθελε. Κάποια στιγμή ο μικρός πρίγκιπας έγινε και ο ίδιος αστέρι. Έτσι κατάλαβα πως μια λάμψη μπορεί να ταξιδέψει μέσα στο χρόνο. Μπορεί οι πορείες των αστεριών να διαφέρουν. Ίσως να μην τις είχαν επιλέξει και τα ίδια. Άλλες προσδοκίες στην αρχή, άλλα όνειρα και ίσως άλλη κατάληξη∙ αλλού τα βρίσκει το πέρας του ταξιδιού.

Κοιτώντας τον προϋπολογισμό της Μπαρτσελόνα θα παρατηρήσει κανείς ότι τα ποσά που δαπανά για τη στελέχωση και λειτουργία των παιδικών και εφηβικών τμημάτων ισοδυναμούν περίπου με το συνολικό προϋπολογισμό όλων των ελληνικών ομάδων της δικής μας Superleague. Η κορυφαία ομάδα του πλανήτη τα τελευταία χρόνια, θυμίζει καλοκουρδισμένο ρολόι. Τα τμήματα υποδομής αποτελούν πρότυπο ανά τον κόσμο, έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ανακαλύπτουν το μέταλλο που αργότερα με επεξεργασία θα μετατραπεί σε καθαρό χρυσό ή ευρώ. Θέαμα και αποτελεσματικότητα συνάμα, από τους Καταλανούς∙ επαναστατικό παρελθόν και συνεπής παρουσία στο παρόν.

Κι όμως υπάρχει μελανό σημείο στην αψεγάδιαστη εικόνα. Καθώς η λογική που θέλει νεαρά παιδιά, που μόλις μάθουν να κλωτσάνε, να έρχονται αντιμέτωπα με το ίδιο τους το ταλέντο, το μέλλον το δικό τους αλλά και της οικογενειάς τους, μάλλον σε σύγχρονο παιδομάζωμα προσιδιάζει. Ο ήρωας της αλάνας απέκτησε σύγχρονο αθλητικό υλικό, διατροφή, αναβολικά και πρωτεϊνες, αυστηρό πρόγραμμα και αποκλειστική ενασχόληση με το «τόπι». Ένας μπόμπιρας που δεν θα πρέπει να απογοητεύσει – σχήμα οξύμωρο. Πλέον τα αστέρια δεν γεννιούνται ως φυσική συνέπεια της συνέχειας του αθλητικού σύμπαντος αλλά μέσα από μια διαδικασία επίπονη, σκληρή, που μετατρέπει τον αθλητή σε εργαλείο της ίδιας της ομάδας. Ξεσκαρτάρισμα υλικού. Ζωές αφιερωμένες στο θέαμα.

Πρόσφατη έρευνα στην Ιταλία κατέδειξε ότι σε μόλις ένα χρόνο 6000 παιδιά από την Αφρική, κλήθηκαν στην γειτονική χώρα για να δοκιμαστούν. Η μαύρη Ήπειρος μετά από την αφαίμαξη αιώνων, τη καταλήστευση των ορυκτώνπλούτων και την εκμετάλλευση των παραγωγικών δυνάμεων της έρχεται να αποτελέσει τώρα φθηνή δεξαμενή ταλέντων. Στην ίδια μοίρα και τα πιτσιρίκια των φτωχογειτονιών της Λατινικής Αμερικής. Ανέξοδο εργατικό δυναμικό. Ανήλικη εργασία υπό τις επευφημίες του απαιτητικού κοινού – ψιλά γράμματα. Επιχειρηματικές ευκαιρίες από τη μια, απόγνωση από την άλλη, καθώς χιλιάδες γονείς θα δουν στο μέλλον του παιδιού τους το εισιτήριο διαφυγής από την ανέχεια. Από τα παιδιά που θα κληθούν να δοκιμαστούν πολλά θα λυγίσουν από το βάρος, άλλα θα μισήσουν το όποιο ταλέντο τους και το ίδιο το παιχνίδι, ενώ πολλά θα επιστρέψουν με χαμένα όνειρα στις βαλίτσες. Το βάρος της αποτυχίας σε αυτή την ηλικία μπορεί να αποβεί καταλυτικό. Ενώ όσα τα καταφέρουν θα κομποστοποιηθούν για να χωρέσουν στις προθήκες των μπουτίκ των μεγάλων ομάδων. Παιχνίδια στις πλάτες ανηλίκων.

Αλλά και το ίδιο το ποδόσφαιρο λαβωμένο βγαίνει. Ας βάλουμε στο μυαλό μας ένα λευκό πανί, έναν καμβά. Όσες φορές κι αν προσπαθήσεις να πιτσιλίσεις με χρώματα το λευκό τοπίο είναι σίγουρο ότι ποτέ δεν θα δεις το ίδιο αποτέλεσμα. Όσο και αν θέλεις να δημιουργήσεις ένα πετυχημένο μοντέλο παραγωγής αθλητών, το μόνο που θα χεις καταφέρει θα είναι να στερήσεις από το άθλημα τον αστάθμητο παράγοντα. Κλειστό κλάμπ αθλητών με συγκεκριμένο στυλ παιχνιδιού και στενά όρια σωματικής διάπλασης. Η διαδικασία τυποποίησης του ποδοσφαίρου σε εξέλιξη. Διαδικασία που αποξενώνεί και τελικά θα απομακρύνει τον πολύ κόσμο από το άθλημα, αθλητές αλλά και θεατές.

Ο Μεσι πιθανά να μετατραπεί σε αστέρι∙ «προϊόν» τεχνογνωσίας και εμπειρίας ετών. Στατιστικά πάντα θα υπάρχει ένας Μέσι. Όμως ο βασιλιάς των Σπόρ, αργά και σταθερά χάνει το θρόνο του από τη μεθοδολογία, τη νεοεμφανίζουσα αθλητική επιστήμη. Καλοστημένες επιχειρήσεις που αποφέρουν κέρδη, στα πλαίσια ενός λατρεμένου παιχνιδιού που νικητές πλέον θέλει τους σωστούς διαχειριστές. Όσο όμως υπάρχει ο ήρωας της αλάνας, τόσο εμείς θα ελπίζουμε. Καθώς αυτοί που φαντασιώνονται τη δόξα του σχολείου θα ‘ναι πάντα περισσότεροι από αυτούς που ονειρεύονται τα χρυσά συμβόλαια. Το παιδί που αγάπησε τη μπάλα για την απλότητα της, που σκόραρε για τα μάτια της συμμαθήτριας του. Ναι, όσο υπάρχει αυτό το παιδί, τόσο εμείς θα ερωτευόμαστε τους νέους απροσδόκητους γείτονες του ποδοσφαιρικού πλανήτη... τα αστέρια.