Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης
Ψηφίστηκε επί της αρχής το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ ύστερα από προσθήκη της Ν.Δ. στο μπλοκ της συναίνεσης (ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ, ΔΗΣΥ). Ουσιαστικά υπήρξε αναγκαστική συναίνεση των δύο μεγάλων κομμάτων μπροστά στον κίνδυνο να υπάρξει εικόνα μπάχαλου και πολυδιάσπασης στο εσωτερικό τους, δεδομένου ότι από τις προηγούμενες ημέρες βουλευτές της Ν.Δ. είχαν εκδηλώσει τη βούληση να ψηφίσουν το νομοσχέδιο, ενώ βουλευτές του ΠΑΣΟΚ προσανατολίζονταν στο να το καταψηφίσουν αν δεν υπήρχαν οι αλλαγές που ζητούσαν.
Μπροστά στον κίνδυνο να μετρήσουν διαρροές σε περίπτωση ονομαστικής ψηφοφορίας κυβέρνηση και Ν.Δ. «τα βρήκαν» στο θέμα του ασύλου (που εδώ που τα λέμε το ΠΑΣΟΚ δεν είχε και καμιά «κόκκινη γραμμή») και της εκλογής του πρύτανη από την πανεπιστημιακή κοινότητα.
Στο μεταξύ τη μορφή δίπολου πήρε η συζήτηση στη Βουλή. Από τη μια αυτοί που υπερασπίζονται κριτικά τα δημόσια πανεπιστήμια, από την άλλη όσοι προτάσσουν τις παθογένειες των ΑΕΙ υποβαθμίζοντας το έργο που παράγουν.
Αυτή η νέα σύγκρουση, αφενός πολώνει και διχάζει άλλη μια φορά την κοινωνία και εμποδίζει μια επωφελή και ψύχραιμη διάγνωση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αφετέρου υποκρύπτει μια άλλη, πολύ πιο ισχυρή ιδεολογική αντίθεση:
♦ από τη μια οι... μαγεμένοι από τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη για την εκπαίδευση, που κλείνουν το μάτι στους καινούργιους «μοντέρνους κανόνες αγοράς»,
♦ από την άλλη εκείνοι που διακηρύσσουν ένα δημοκρατικό ανοιχτό πανεπιστήμιο με κοινωνικό προσανατολισμό.
Η κυβέρνηση κινήθηκε χωρίς μακροπρόθεσμο στρατηγικό πλάνο, χωρίς διαβουλεύσεις και συνθέσεις, επιχειρώντας κυρίως να αμβλύνει τις αντιδράσεις σύσσωμης της ακαδημαϊκής κοινότητας, η οποία διαμαρτύρεται σε όλους τους τόνους, όπως επίσης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης η οποία διαφωνεί «στα σημεία».
Θερμός συμπαραστάτης σε αυτήν την προσπάθεια στάθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης στην ολομέλεια ο ΛΑΟΣ, ενώ αίσθηση προκάλεσαν τόσο οι παρεμβάσεις από μεριάς ΚΚΕ, που κάλεσε σε πολιτική «ανυπακοή» την πανεπιστημιακή κοινότητα, όσο και του ΣΥΡΙΖΑ, που κατέθεσε ένσταση για αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου.
Τη Δευτέρα έγινε στο Λαύριο η έκτακτη Σύνοδος των Πρυτάνεων, η οποία σε ομόφωνο ψήφισμά της ζήτησε από τη Βουλή «να μην ψηφίσει το νομοσχέδιο όπως έχει και να προασπίσει το κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα δημόσιο και αυτοδιοικούμενο πανεπιστήμιο». Οι πρυτάνεις κάνουν λόγο για «έλλειψη έγκαιρης και υπεύθυνης ενημέρωσης», ενώ πολλοί υποστηρίζουν πως για τις όποιες αλλαγές ή τροποποιήσεις ενημερώνονται από διαρροές στο Διαδίκτυο.
Παράλληλα υπογραμμίζουν πως οι προτάσεις της Συνόδου των Πρυτάνεων, των πανεπιστημίων και των εκπροσώπων της ακαδημαϊκής κοινότητας «αγνοήθηκαν συστηματικά, όταν δεν λοιδορήθηκαν».
Παρά τις εκκλήσεις όμως δεν υπήρξε τελική συμφωνία για απεργιακές κινητοποιήσεις, λόγω και του ετερόκλητου της σύνθεσης της Συνόδου, ωστόσο δεν αποκλείεται να υπάρξουν μελλοντικές αποφάσεις.
Την ίδια μέρα διεξήχθη και έκτακτη Σύγκλητος του ΕΜΠ, που μας ενημερώνει για την περαιτέρω μείωση του προϋπολογισμού του ιδρύματος: «χαρακτηριστικό δείγμα γραφής για το πανεπιστήμιο που οραματίζεται η κυβέρνηση».
Η Σύγκλητος θα επαναληφθεί αύριο για να συζητήσει τυχόν κλείσιμο της σχολής, έπειτα και από τις πιέσεις φοιτητών. Το ενδεχόμενο αυτό φαντάζει ακόμη πιο πιθανό μετά την αλλαγή στο νομοσχέδιο σχετικά με τα πενταετή προγράμματα σπουδών που δεν θα αναγνωρίζονται – όπως είχε διαφανεί – ως Μaster.
Σειρά στις συνεδριάσεις παίρνουν η Σύγκλητος του Καποδιστριακού, αλλά και οι Σύγκλητοι πολλών άλλων σχολών. Στο ίδιο μήκος κύματος η Σύνοδος των Προέδρων των ΤΕΙ, αλλά και το συνδικαλιστικό όργανο των καθηγητών (ΠΟΣΔΕΠ), που αντιτίθεται στο νομοσχέδιο και δεν αποκλείει κινητοποιήσεις. Σε αέναη αναζήτηση... συναίνεσης, το υπουργείο Παιδείας προχώρησε σε μια σειρά «τεχνικές» αλλαγές στο νομοσχέδιο, οι οποίες δεν τροποποιούν τον νεοφιλελεύθερο πυρήνα του, χωρίς όμως να βρίσκει θετική ανταπόκριση.
1. Συνεχίζεται η, έστω και κουτσουρεμένη από τη Ν.Δ., δωρεάν διανομή συγγραμμάτων, ενώ επεκτείνεται ο ορισμός τους ώστε να συμπεριληφθούν σε αυτά και τα ηλεκτρονικά βιβλία. Όσον αφορά τα νέα Συμβούλια των ΑΕΙ, αλλάζει η σύνθεση, καθώς «προσέφεραν» στα μέλη ΔΕΠ ένα ακόμη μέλος (8 συνολικά), ενώ αφαιρείται ένας manager (6 στο σύνολο)!
2. Οι πρυτανικές αρχές θα συνεχίσουν να ασκούν κανονικά τα καθήκοντά τους - προς το παρόν - έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία εκλογής των νέων οργάνων, μολονότι προστέθηκε αναδιάρθρωση των αρμοδιοτήτων μεταξύ Συγκλήτου, πρύτανη και Συμβουλίου, μιας και η Σύγκλητος πλέον ασκεί όλες τις ακαδημαϊκές αρμοδιότητες. Μια ρύθμιση που είχε ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων τελικά μένει ως έχει, αφού η σχολή θα εξακολουθήσει να αποτελεί τη βασική διοικητική και ακαδημαϊκή μονάδα, ενώ το τμήμα «βασική εκπαιδευτική μονάδα».
3. Στις επταμελείς επιτροπές κρίσης των διδασκόντων θα πρέπει να συμμετέχει τουλάχιστον ένας καθηγητής από πανεπιστήμιο του εξωτερικού «με τη χρήση όλων των διαθέσιμων ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας». Στα της αξιολόγησης θα οριστεί Διεθνής Επιτροπή που θα κρίνει την εφαρμογή του νόμου σε τέσσερα χρόνια. Τέλος, δίνεται η δυνατότητα συνεργασίας των ΤΕΙ με ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού.
Φοιτητικός αναβρασμός
Από την πλευρά των φοιτητικών παρατάξεων, η Αριστερή Ενότητα (ΣΥΡΙΖΑ) και τα ΕΑΑΚ (εξωκοινοβουλευτική Αριστερά), που αποτέλεσαν τον πυρήνα του φοιτητικού κινήματος του 2007, έχουν ήδη αποφασίσει κινητοποιήσεις. Στο ίδιο κλίμα θα κινηθεί και η Πανσπουδαστική (ΚΚΕ), ενώ στον χορό των αντιδράσεων φαίνεται πως θα ακολουθήσει και η ΠΑΣΠ (ΠΑΣΟΚ) - αν και δεν αποτελεί ενιαία οντότητα λόγω συγκρούσεων στο εσωτερικό της – καθώς ήδη πριν από το καλοκαίρι απειλούσε με κινητοποιήσεις.
Η ΔΑΠ (Ν.Δ.), τέλος, πιθανότατα θα κινηθεί «παραδοσιακά» και σε χαμηλούς αντιπολιτευτικούς τόνους, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται και πιο δυναμικά βήματα, αν αυτά κριθεί ότι μπορούν να φέρουν θετικά συνδικαλιστικά αποτελέσματα.
Πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας τις ημέρες συζήτησης του νομοσχεδίου διοργάνωσαν το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ και φοιτητικοί σύλλογοι της Αθήνας. Η βαρυχειμωνιά στην Παιδεία ήδη άρχισε.
Δημοσιεύτηκε στο Ποντίκι