Game Theory

Γράφει ο Κώστας Mερκουράκης

Πάνω στα ανεπτυγμένα Μαθηματικά και πιο συγκεκριμένα στο κλάδο των πιθανοτήτων, έχει στηριχθεί εδώ και αιώνες ο οργανωμένος τζόγος. Η ταχεία εξάπλωση αλλά και η κυριαρχία του τζόγου οφείλεται στην επιθυμία - ελπίδα του ανθρώπου για εύκολο και γρήγορο κέρδος. Από τη μια έχουμε αριθμούς λοιπόν - αποδόσεις, λαχεία, χρώματα και φώτα τα οποία λειτουργούν ως «απαγορευμένο φρούτο» και από την άλλη θα συναντήσουμε ανθρώπους διατεθειμένους να ρισκάρουν – κυνηγούς της τύχης, με απώτερο σκοπό να ξεγελάσουν τη γκίνια τους. Οι αριθμοί όμως δεν κάνουν ποτέ λάθος. Μόνο αυτοί που θα πιστέψουν πως μπορούν να τους ξεγελάσουν.

Ευδοκιμούν οι ένθερμοι οπαδοί του χώρου, δεν εκλείπουν όμως οι επικρίσεις. Πέρα από τις όποιες αμφιβολίες και τις ανησυχίες ένα είναι βέβαιο. Ότι ο τζόγος, αποτελεί τεράστια δεξαμενή εσόδων για το κράτος - γεγονός που αυτομάτως τον θέτει  στο απυρόβλητο αν όχι και στο προσκήνιο, εσκεμμένα - και δεύτερον αποφέρει πολλαπλάσια κέρδη στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο. Τραγική ειρωνεία· οι επενδύσεις στο τζόγο δεν ενέχουν το λεγόμενο και ως επιχειρηματικό ρίσκο. Είναι εξασφαλισμένα επί της αρχής, τα ποσοστά κέρδους, χωρίς περιθώρια αρνητικών αποκλίσεων.

Παράλληλα είναι δεδομένο, πως όσο προχωρούν τα τεχνολογικά μέσα, ο τζόγος οργανώνεται και ταυτόχρονα επεκτείνει τις δραστηριότητες του σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής, στοχεύοντας στην κατάληψη νέων πεδίων ενδιαφέροντος και συνεπώς σε ολοένα μεγαλύτερες πελατειακές ομάδες. Το στοίχημα ασχολείται πλέον με τη πολιτική, τον πολιτισμό, τις παγκόσμιες οικονομίες, τα ανθρώπινα προβλήματα μέχρι και με το καιρό. Δεδομένο που δεν φαίνεται να προβληματίζει τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο, παρόλο που τα τεράστια ποσά του τζίρου, είναι ικανά να επηρεάσουν όχι τα καιρικά φαινόμενα αλλά τον νούμερο ένα ευμετάβλητο παράγοντα· τον άνθρωπο και τα κέρδη παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.

Όσο αναφορά τον αθλητισμό, το στοίχημα έχει καταφέρει να αποκτήσει προνομιακή σχέση, τουλάχιστον μονομερώς. Το εύρος των αθλητικών διοργανώσεων, οι εκατοντάδες αγώνες που διεξάγονται καθημερινά, το τεράστιο ενδιαφέρον του κοινού, οι τηλεοπτικές μεταδόσεις, η εξαιρετικά ταχεία ενημέρωση, είναι παράγοντες που συντελούν στο να μπορέσει να επεκταθεί το ενδιαφέρον τάχιστα. Μπορεί ο τζίρος και τα έσοδα των εταιρειών να είναι τεράστια, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τα «ανταποδοτικά» οφέλη. Οι αθλητικές ομοσπονδίες, δεν έχουν υποχρεώσει τις επιχειρήσεις του χώρου να αποδίδουν πολύ μεγαλύτερο κομμάτι των εσόδων από την εκμετάλλευση του θεάματος που «παράγει» καθημερινά ο αθλητισμός. Και αν στα αθλήματα του Ποδοσφαίρου η του Μπάσκετ τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, στον χώρο του κλασσικού αθλητισμού, ή στα λιγότερο δημοφιλή σπορ, τα οικονομικά δεσμά είναι ανύπαρκτα και τα έσοδα πενιχρά.

Την ίδια ώρα μάλιστα που πληθαίνουν τα κρούσματα χρηματισμών, οι αλλοιώσεις αποτελεσμάτων, το «ξέπλυμα» χρήματος και η δυσφήμιση του αθλητικού πνεύματος. Μέχρι και υποθέσεις δολοφονίας αθλητών, που σχετίζονται με παράνομα στοιχήματα, έχουν απασχολήσει κατά καιρούς τις αρχές. Όσο για τις αποκαλύψεις, είναι δεδομένο πως αφορούν ένα μικρό μόνο κομμάτι των πραγματικών υπόγειων συναλλαγών που διαπράττονται. Η συζήτηση όμως για την αντιμετώπιση τέτοιων κρουσμάτων ακόμα βρίσκεται σε πρωτόλειο επίπεδο, μιας και τα έσοδα των «καρτέλ» δεν φαίνεται να απειλούνται από τέτοιου είδους «υπόγειες» διεργασίες. Οι σκέψεις για θέσπιση ορίων στα πονταρίσματα, η ονομαστικοποίηση των παικτών, η καταγραφή και ο αυστηρός έλεγχος των χιλιάδων επιχειρήσεων του τζόγου, θα παραμένουν σχέδια επί χάρτου, όσο η συνενοχή και η αδιαφορία των αθλητικών και των πολιτικών αρχών συνεχίζεται.

Ένα ιδεολόγημα που συχνά χρησιμοποιούν οι υπεύθυνοι τέτοιων εταιριών, είναι ότι συμβάλουν στην προβολή μικρής εμβέλειας αθλημάτων, η οποία υποτίθεται πως βοηθά στην εξάπλωση της επιρροή τους. Κάτι τέτοιο ισχύει σε εξαιρετικά μικρό βαθμό. Ο κόσμος που ασχολείται με το τζόγο δεν είναι σαφές αν λατρεύει το ρίσκο ή τον αθλητισμό. Εξάλλου, η διαδικασία γνωριμίας με τον αθλητισμό ως κοινωνικό αγαθό ή ως θέαμα είναι απίθανο να ακολουθήσει αντίστροφη πορεία. Πρώτα μυείσαι στην ομορφιά των αγωνισμάτων και στη συνέχεια ενδέχεται να γοητευτείς από το τζόγο. Μια ενασχόληση που πιθανότατα να σε απομακρύνει σε άλλα πεδία ενδιαφέροντος, καθώς τα χρήματα που ποντάρεις κάθε φορά σε αποσπούν από τις δεξιότητες, την ομορφιά, τον πραγματικό πυρήνα του αθλητισμού. Ίσως βέβαια να δημιουργείται η ψευδαίσθηση στους παθιασμένους παίκτες ότι δημιούργησαν ένα νέο άθλημα και μετετράπησαν οι ίδιοι σε αθλητές· κυνηγοί πρόσκαιρου κέρδους.