Υπολανθάνουσες θεωρίες πολιτικών για τις επιδράσεις των μέσων επικοινωνίας

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Η εκδίπλωση των ηλεκτρονικών Μέσων πιθανά αποτελεί μια ακόμη φάση μετασχηματισμού στη σύντομη ζωή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Η ορμή κι ο απρόοπτος χαρακτήρας αυτού του μετασχηματισμού δύσκολα μπορεί να τύχει πρόγνωσης κι αυτό γίνεται ακόμα πιο εμφανές σήμερα, που ζούμε στο μεταίχμιο μιας εποχής εκρηκτικών ανατροπών στα Μέσα. Είναι χαρακτηριστικό των σχετικών συζητήσεων για τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, το γεγονός ότι συνήθως σχετίζονται με τα αποτελέσματα, τις παθογένειες ή τα προβλήματα που παρατηρούνται και όχι με τις προοπτικές, τις δυνατότητες ή τις ευκαιρίες που παρατηρούνται.

Ιδεολογική και πολιτική τοποθέτηση των Tea Party και Indignados

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Από τα τέλη του 18ου αιώνα και τις πρώτες εξεγέρσεις¹ Αμερικανών εμπόρων εναντίον της Βρετανικής αποικιακής κυβέρνησης που οδήγησαν προοδευτικά στην επανάσταση και την ανεξαρτησία των ΗΠΑ, η λέξη «ελευθερία» έλαβε χαρακτηριστικά φετίχ για τον μέσο λευκό Αμερικάνο. Σχεδόν 2,5 αιώνες μετά, το «κίνημα του τσαγιού» ήρθε να οικειοποιηθεί τον όρο και τη δεσπόζουσα θέση του στην πολιτική παράδοση των ΗΠΑ, αποδίδοντας του ένα μάλλον στρεβλό περιεχόμενο.

Τι είναι το Μνημόνιο; Τι συμπεριλαμβάνει και τι συνεπάγεται;

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Από το μπαλκόνι της προεκλογικής του ομιλίας στο Σύνταγμα το 1974, ο Ανδρέας Παπανδρέου επέλεξε τη λέξη «Μνημόνιο» για να καταγγείλει υπόγεια συμφωνία των Καραμανλή - Μαύρου με τον Κίσινγκερ¹, προκειμένου να μείνουν στο σκοτάδι μέχρι τις εκλογές, οι επικείμενες συμφωνίες για το Κυπριακό. Εικοσιέξι χρόνια μετά, με φόντο το ακριτικό Καστελόριζο, ο γιός του Ανδρέα, Γιώργος Παπανδρέου, επανάφερε με τον πλέον εμφατικό τρόπο τον όρο «Μνημόνιο» στις ζωές των Ελλήνων, αφού στους ρυθμούς του κινείται η νομική και κοινωνικοπολιτική ζωή της χώρας τα τελευταία 5 χρόνια. Κι αυτό γιατί το Μνημόνιο αποτελεί το καθοριστικότερο θεσμικό γεγονός της Μεταπολίτευσης, δεδομένου ότι συνιστά θεμελιώδες εργαλείο της διεθνούς αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης.

Αλλάζουν χέρια τα νότια παράλια της Αττικής

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Στο Δημοτικό Συμβούλιο Παλαιού Φαλήρου, στις 30 Οκτωβρίου,αποπειραθήκαμε ως «Ριζοσπαστική Αριστερή Κίνηση» να ρίξουμε φως στην επιχειρούμενη «αξιοποίηση» του νότιου παραλιακού μετώπου της Αττικής, με όχημα τη νεοσύστατη εταιρεία «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο ΑΕ». Δεν θα μπω στον πειρασμό να εστιάσω στα όσα ειπώθηκαν στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου. Θα σταθώμονάχαστις διαβεβαιώσεις του Δημάρχου κ. Διονύση Χατζηδάκηπρος τους Συμβούλους τόσο της μειοψηφίας, όσο και τηςπλειοψηφίαςπωςη Παράκτιο Αττικό Μέτωπο ΑΕ «απλώς καταγράφει εκτάσεις».

WikiLeaks και Σνόουντεν: Εξερευνώντας την αλήθεια

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Ένα ταξίδι αποκαλύψεων στο ψηφιακό «σκοτάδι» των κρατικών μυστικών

Επιστρέφοντας κάτι λιγότερο από δύο δεκαετίες πίσω και επιστρατεύοντας την πρόσφατη ιστορική μνήμη, δεν είναι λίγοι αυτοί που κάναν λόγο για την «πριν και μετά WikiLeaks & Σνόουντεν εποχή». Ωστόσο, ποια ήταν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των δύο υποθέσεων; Τι ανάγκασε αρκετούς να προχωρήσουν σε έναν τόσο εντυπωσιακό διαχωρισμό, καθότι δεν ήταν η πρώτη – αν και ομολογουμένως η πιο εκτεταμένη – διαρροή μυστικών πληροφοριών και εγγράφων;

Social Media & πολιτική

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Η επικοινωνία, αλλά κι ο έλεγχος της, αποτελούν κομβικής σημασίας ζητήματα για την εκάστοτε εξουσία. Νέες μορφές επικοινωνίας κι αλληλεπίδρασης - νέες προκλήσεις  για τους κυρίαρχους. Στόχος; Να ελέγξουν τα νεογέννητα «εργαλεία» και να τα τοποθετήσουν στην υπηρεσία της αναπαραγωγής τους. Πριν τα social media υπήρχε η τηλεόραση, το ράδιο, το τηλέφωνο, ο τηλέγραφος, τα σήματα καπνού κι ούτω καθεξής.

Για μια χάρτα δικαιωμάτων της νέας γενιάς

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Στο άκουσμα της πρόσκλησης από τα παιδιά της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Ρεθύμνου για τη σημερινή συζήτηση ή για να το θέσω πιο σωστά, στο άκουσμα του τίτλου της σημερινής κουβέντας, την αρχική αμηχανία διαδέχτηκε αρχικά το άγχος, από τη στιγμή που έχω δίπλα μου δύο σπουδαίους επιστήμονες, όμως στη συνέχεια ήρθε ο συγκρατημένος ενθουσιασμός για τις προοπτικές που ανοίγονται από το ξεδίπλωμα της σχετικής επιχειρηματολογίας γύρω από μια πρόταση όπως η «Χάρτα Δικαιωμάτων για τη νέα γενιά».

Κρίση: Τεχνολογική Αιτιοκρατία και Δημοσιογραφική Αιτιολογία

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Η κρίση όπως καθαρά μπορούμε να δούμε με την εμπειρία τεσσάρων και πλέον χρόνων στις πλάτες μας, λειτουργεί ως μηχανισμός που αλλάζει τα πάντα στην κοινωνία. Η αλλαγή αύτη δεν αφορά, φυσικά, μόνο τα οικονομικά μεγέθη αλλά επεκτείνεται σε κάθε πτυχή της κοινωνίας και της κοινωνικής ζωής: στους θεσμούς, στις διαπροσωπικές σχέσεις, στη δημοσιογραφία. Επιπρόσθετα, επειδή κατέχει μια τόσο μεγάλη δύναμη μετασχηματισμού, έχει τη δυνατότητα να επιδρά και πάνω στις αντιλήψεις των ανθρώπων, στον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο, ακόμα και στην ίδια τους την ικανότητα – ειδικά μέσα στην ισχυρή πίεση που όλοι νιώθουμε - να τον προσεγγίζουν κριτικά και να τον κατανοούν.

Αξιολόγηση ΔΥ: Ή με τη νομιμότητα ή με τη σοβαρότητα

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Τα ρεπορτάζ επιλέγουν συνήθως τις λέξεις: «συνδικαλιστές» και «αντίδραση» για να αποτυπώσουν τη νέα σύρραξη εργαζομένων – υπουργείου. Με τη βοήθεια των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, λοιπόν, ο κατ’ ευφημισμόν (νεο)φιλελεύθερος υπουργός διοικητικής μεταρρύθμισης, Κυριάκος Μητσοτάκης, συνεχίζει να επιβιώνει πολιτικά και να παράγει πολιτική με αναμασήματα και ιδεολογήματα του χθες.

Ο Βλαντιμίρ, ο Εστραγκόν και το παράκτιο μέτωπο

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Είναι ωραίο να προσφέρεις «ανάπτυξη». Ειδικά όταν κατορθώνεις κι επιλέγεις εκείνη την «ανάπτυξη» που ταιριάζει τέλεια σε ιθαγενείς. Και είναι ακόμα πιο ωραίο να προσφέρεις «ανάπτυξη» με προσεγμένο περιτύλιγμα. Για να μπορούν οι ιθαγενείς να τη δέχονται χωρίς δεύτερη σκέψη.

Να γυρίσουμε το τραπέζι ανάποδα

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Τέσσερα χρόνια τώρα έχουμε δει την πραγματικότητα να αλλάζει με ρυθμούς που κανείς δε θα μπορούσε να φανταστεί λίγο καιρό πριν. Τίποτα πλέον δεν είναι ίδιο. Για τη δική μου γενιά, οι οροί ζωής και οι προσδοκίες έχουν αλλάξει ριζικά. Είμαστε η πρώτη γενιά που θα ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη. Η «σωτηρία» που το μνημονιακό μπλοκ επικαλείται, είναι η δική τους κι όχι η δική μας.

Χ.Α.: Δολοφόνοι ή λαϊκοί ήρωες

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

«Μια χούφτα δειλών» γέμισε ασφυκτικά το απέναντι… πεζούλι της ΓΑΔΑ. Τίποτε παραπάνω. Σίγησαν τα ηλεκτρονικά μέσα, «χορτάριασαν» τα καλοξυρισμένα κεφάλια και εξαφανίστηκαν τα μαυρόασπρα μπλουζάκια από τις κατά τόπους οργανώσεις. Κάπως έτσι έμειναν μονάχοι οι αστυνομικοί να φυλάνε άδεια κομματικά γραφεία, ανά την επικράτεια. 

Δολοφονία - σανίδα σωτηρίας για ΝΔ

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Το πολιτικό σύστημα όχι μόνο γνώριζε, αλλά έθρεψε τη Χρυσή Αυγή. Κι αν εξαιρέσουμε την Αριστερά - στο σύνολό της - η οποία είχε μια αταλάντευτα εχθρική στάση απέναντι στη Χρυσή Αυγή, οι ευθύνες κυριεύουν την άλλη πλευρά του… «δημοκρατικού τόξου». Αλλά και πάλι, κύρια ευθύνη για το θέριεμα αυτού του δολοφονικού μορφώματος φέρει η «νέα» Νέα Δημοκρατία, καθώς ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ παρακολουθούσαν μάλλον αμήχανοι (αν και συνένοχοι) τόσο το αυγό του φιδιού, όσο και το φλερτ δεξιάς – ακροδεξιάς που θα το καθιέρωνε στα πολιτικά δρώμενα.

Εφοπλιστικός πατριωτισμός

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Το χθεσινό δημοσίευμα του αμερικανικού πρακτορείου Bloomberg δεν αφορούσε προεκλογικές δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, μήτε «πιπεράτες» αποκαλύψεις για τα αγγλικά του Τσίπρα.

Ωστόσο, αναφερόταν στα 175 δισ. ευρώ, που σύμφωνα με τα στοιχεία του πρακτορείου αποτελούν τα αφορολόγητα κέρδη των Ελλήνων πλοιοκτητών τα τελευταία 10 χρόνια, κάτι που απ’ ότι φαίνεται δεν αφορά ούτε την ενημέρωση, ούτε και την προεκλογική επικαιρότητα του Έλληνα πολίτη.

Φοβάται το ντιμπέιτ ο Αντώνης;

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Τελικά έκανε καλά ή μήπως όχι; Ήταν «σοφή επιλογή» - όπως πολλοί περιπαιχτικά την χαρακτήρισαν - η αποφυγή ενός προεκλογικού ντιμπέιτ με αντίπαλό τον Τσίπρα ή θα επιστρέψει στη Συγγρού ως μπούμερανκ;

Mιλούσε για σοσιαλισμό, έτρωγε με χρυσά κουτάλια

Γράφει ο Κώστας Μερκουράκης

Για την υπόθεση Τσοχατζόπουλου έχουν ήδη γραφτεί και αποκαλυφθεί τόσα, που ο καθένας πια μπορεί να σχηματίσει μια εικόνα για το μεγάλο φαγοπότι το οποίο τελικά χαρακτήρισε την εποχή της «ισχυρής Ελλάδας»: Ήταν τότε που, όπως έχει πει ο σημερινός αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, «δέναμε τους σκύλους με τα λουκάνικα». Δυστυχώς όμως, όπως αποδεικνύεται από την περίπτωση του «όμορφου Άκη» και όπως βάσιμα και με σχετική ασφάλεια μπορεί να γενικεύσει κανείς, ούτε τα… λουκάνικα έμειναν άθικτα ούτε οι σκύλοι χόρτασαν…